Nieuwsbrief Wet zorg en dwang

De tweede reparatiewet van 28 september 2021 die de uitvoering van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (Wzd) beoogt te verbeteren, is op 6 november 2021 in werking getreden.

De wet is opgesteld met breed draagvlak bij en input van de brancheorganisaties van professionals en patiënten. We noemen enkele wijzigingen.

Vanaf dit moment mag het BSN-nummer worden gebruikt bij de aanlevering van het digitaal overzicht verplichte en/of onvrijwillige zorg aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Gebruik van het BSN, betekent dat er minder verschillende gegevens over de betrokkene nodig zijn. Zie ook Gegevensaanlevering Wvggz en Wzd | Dwang in de zorg (igj.nl). Aanleveren van de gegevens kan ook via deze pagina.

In de Wzd wordt onder andere de procedure voor het vaststellen van wilsonbekwaamheid op verzoek van het veld vereenvoudigd en wordt de externe deskundige vervangen door een onafhankelijke deskundige, waarmee de eis dat deze niet in dienst mag zijn van de zorgaanbieder komt te vervallen.

Ook is een hardheidsclausule aan de Wet zorg en dwang (Wzd) toegevoegd die de rechter de mogelijkheid geeft om onder omstandigheden iemand met een psychische stoornis op te laten nemen met een Wzd-machtiging.

In de Wvggz is onder andere beëindiging van een crisismaatregel of verlenging daarvan vereenvoudigd door het schrappen van de extra medische verklaring en is het niet meer nodig om een aanvraag voor verlenging vier weken voor het verstrijken van een eerste zorgmachtiging in te dienen, omdat de voorbereiding van een nieuwe aanvraag binnen de looptijd van een eerste zorgmachtiging van zes maanden erg vroeg komt.

Per 1 januari 2022 is in de Participatiewet geregeld dat iemand die gedwongen is opgenomen recht houdt op algemene bijstand gelijk aan iemand die vrijwillig is opgenomen.

Waar de wetswijziging gevolgen heeft voor de Wvggz-informatieproducten die door het KCT zijn opgesteld in samenwerking met de ketenpartijen, zijn die reeds verwerkt in de laatste release. Zie voor meer informatie Website Ketencoördinatieteam Wvggz | Informatieproducten Wvggz (wvggz-kct.nl)

De Reparatiewet vindt u hier.  ActiZ en VGN publiceerden hierover een handreiking met een overzicht van de wijzigingen. Deze handreiking vindt u hier.

Op 27 mei 2021 is er in de Tweede Kamer, tijdens de behandeling van de reparatiewet van de Wvggz en de Wzd, gesproken over de problematiek dat in uitzonderlijke situaties sommige mensen met een (psychische) aandoening beter af zijn in het Wzd regime van ouderenzorg of gehandicaptenzorg. Dit heeft geleid tot de bepaling in de Wzd (artikel 24, vierde lid) waarmee het voor de rechter mogelijk is, op verzoek van het CIZ, een machtiging tot opname en verblijf op grond van de Wzd te verlenen aan iemand met een psychische stoornis. De stoornis wordt in dat geval beschouwd als een gelijkgestelde aandoening. De rechter kan die machtiging verlenen indien hij op basis van de verklaring van een ter zake kundig arts oordeelt dat sprake is van een psychische stoornis die dezelfde gedragsproblemen of regieverlies als een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking kan veroorzaken. Ook moet er sprake zijn van een vergelijkbare zorgvraag alsook een risico op ernstig nadeel.

Het formulier voor de Medische Verklaring is vanwege deze wetswijziging aangepast. Dit is in overeenstemming met de betrokken partijen (CIZ, Verenso, de NVAGV en de NVvP) gedaan.

De actuele Medische Verklaring vindt u hier. De hardheidsclausule is op 6 november 2021 in werking getreden. Het amendement waarin dit is geregeld vindt u hier.

In zes regio’s in het land worden op dit moment ervaringen opgedaan met de Wet zorg en dwang in de thuissituatie en het voorkomen van onvrijwillige zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking. De deelnemende organisaties zijn allemaal gestart met de praktijktuin, maar bevinden zich in verschillende fases. Zo bouwt de ene praktijktuin verder door op bestaande samenwerkingsverband tussen verschillende zorgaanbieders, maar wordt in een andere praktijktuin een hele nieuwe regionale organisatie gestart waarin zorgaanbieders samenwerken met gemeenten en ggz-instellingen. Daarnaast worden binnen de praktijktuinen samenwerkingsafspraken gemaakt over onder meer toeleiding, opnamecapaciteit en doorplaatsingen.

De praktijktuinen zijn een pilot van de Regiegroep Extramurale Wzd, bestaande uit ActiZ, Alzheimer Nederland, Dementie Netwerk Nederland, InEen/LHV, LOC Waardevolle Zorg, NZa, V&VN, VWS en ZorgthuisNL. Vanuit de verpleging-, verzorging- en thuiszorg zijn de volgende zorgorganisaties betrokken: Opella, ZorgSpectrum, Argos Zorggroep/Zonnehuisgroep/Careyn, Evean, Salland United en de Zorggroep.

Tijdens een eerste bijeenkomst eind oktober bespraken de verschillende regio’s hun ervaringen en aanbevelingen.

De Wzd is ook van toepassing op beveiligde zorg. Op 23 november jl. heeft de NZa nieuwe prestaties en tarieven voor beveiligde zorg vastgesteld. Met deze nieuwe prestaties wordt een belangrijke stap gezet voor de toegankelijkheid van beveiligde zorg in de Wlz. Er zijn twee prestaties ontwikkeld: voor beveiligingsniveau 2 en 3. De tarieven zijn gelijk aan die van de forensische zorg omdat de zorg inhoudelijk dezelfde is. Deze zijn vanaf 1 januari 2022 van kracht. Toekomstig kostprijsonderzoek moet de bouwstenen geven voor een definitieve oplossing.

Uitgebreide informatie hierover is terug te vinden in de Beleidsregel prestatiebeschrijvingen en tarieven zorgzwaartepakketten en volledig pakket thuis 2022. Daarnaast is de informatiekaart wijzigingen regelgeving langdurige zorg 2022 aangepast. De informatiekaart is op de website van de Nza te vinden.

De beleidsregel vindt u hier. De informatiekaart vindt u hier.

Animatiefilmpje met gebarentolk over de cliëntenvertrouwenspersoon

Voor veel cliënten en vertegenwoordigers is de Wet zorg en dwang nog best ingewikkeld. En wat is nu precies de rol van de cliëntenvertrouwenspersoon Wzd? Om een duidelijk beeld te geven wat de cliëntenvertrouwenspersoon Wzd is en wat deze kan betekenen voor cliënten en vertegenwoordigers, maakte Adviespunt Zorgbelang ism Zorgstem cliëntenvertrouwenspersonen, Quasir en LSR - Landelijk steunpunt (mede)zeggenschap een animatiefilmpje. In eenvoudige taal en met ondersteunend beeld wordt uitgelegd waarvoor je bij de CVP Wzd terecht kunt. Naast een ondertitelde versie, is er ook een versie gemaakt met een gebarentolk, met dank aan Koninklijke Kentalis.

Het filmpje vindt u hier.