Inbewaringstelling (ibs) in de Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie).

Wat is een inbewaringstelling?

Een inbewaringstelling op grond van de Wet zorg en dwang is een verplichte opname in een spoedsituatie. Er is dan geen tijd om de procedure van een rechterlijke machtiging af te wachten.

Er dan sprake van een spoedsituatie waarin ernstig nadeel als het gevolg van het gedrag van de cliënt onmiddellijk dreigend is. In die situaties is het alleen mogelijk dat de cliënt wordt opgenomen met een beschikking tot inbewaringstelling die door de burgemeester wordt afgegeven.

Ernstig nadeel in de Wzd

De betekenis van ernstig nadeel in de Wet zorg en dwang (Wzd):

  • Levensgevaar, ernstig lichamelijk letsel, ernstige psychische, (im)materiële of financiële schade, ernstige verwaarlozing of ‘ maatschappelijke teloorgang’, ernstig verstoorde ontwikkeling voor of van de cliënt of een ander;
  • De veiligheid van de cliënt wordt bedreigd, al dan niet onder invloed van een ander;
  • Het gedrag van de cliënt is zo hinderlijk dat het agressie van anderen oproept;
  • De algemene veiligheid van personen of goederen is in gevaar.

Wat houdt het in?

Met een inbewaringstelling kan iemand in een crisissituatie onvrijwillig worden opgenomen.
De Wzd schrijft voor dat dat moet gebeuren zodra de inbewaringstelling is afgegeven, in een
accommodatie die staat geregistreerd in het openbare locatieregister.

Voorwaarden

Deze maatregel is alleen mogelijk als:

  • iemand zich verzet tegen een opname;
  • ernstig nadeel onmiddellijk dreigend is;
  • het ernstige vermoeden bestaat dat het ernstige nadeel wordt veroorzaakt door het gedrag van de cliënt als gevolg van zijn verstandelijke beperking, een psychogeriatrische aandoening of een daarmee gepaard gaande psychische stoornis heeft dan wel een combinatie hiervan;
  • opname de enige overblijvende maatregel is om ernstig nadeel te voorkomen of te stoppen;
  • opname een noodzakelijke en geschikte maatregel is om ernstig nadeel te stoppen of te stoppen;
  • de situatie zo ernstig is dat een rechterlijke machtiging niet kan worden afgewacht.

Voor wie is het bedoeld?

Een inbewaringstelling kan worden opgelegd aan personen van twaalf jaar of ouder die:

  • verzet vertonen tegen opname;
  • een vertegenwoordiger hebben die zich verzet tegen opname;
  • ouders of voogden hebben die gezamenlijk het gezag uitoefenen en van mening verschillen over de opname.

Het laatste punt geldt ook voor kinderen jonger dan 12 jaar. Ook voor hen kan een
inbewaringstelling worden aangevraagd als aan alle voorwaarden is voldaan.

Een inbewaringstelling kan ook worden opgelegd aan personen die vrijwillig zijn opgenomen
maar later alsnog verzet tonen tegen hun verblijf. Dat verzet kan ook komen van een
vertegenwoordiger, ouders of voogden.

Procedures

Informatie over de procedure is opgenomen in de brochure Opname en verblijf met een inbewaringstelling.